فتودینامیک درمانی (PDT) یک درمان پزشکی نوآورانه است که از ترکیبی از یک عامل حساس کننده نور و نور برای از بین بردن سلول های بیمار استفاده می کند. این درمان معمولاً برای درمان سرطان های مختلف پوست، از جمله کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی، و همچنین برخی از بیماری های پوستی غیر سرطانی استفاده می شود. نوع نور مورد استفاده در PDT به حساس کننده نور خاص تجویز شده و محل ناحیه درمان بستگی دارد.
برای درمانهای PDT مبتنی بر پوست، اغلب از دستگاههای درمانی با نور قرمز استفاده میشود. این دستگاه ها نور لیزر قرمز کم توان یا نور LED قرمز را در طول موج خاصی ساطع می کنند که عامل حساس کننده نور را پس از جذب توسط سلول های هدف فعال می کند. نور قرمز تا عمق چندین میلی متری پوست نفوذ می کند و عامل را فعال می کند و شروع به تخریب سلول های بیمار می کند.
مزیت کلیدی استفاده از دستگاه های نور قرمز درمانی برای PDT دقت و توانایی آنها برای هدف قرار دادن مناطق خاصی از پوست است. این دستگاهها امکان کنترل دقیق بر میزان و مدت قرار گرفتن در معرض نور را فراهم میکنند و تضمین میکنند که حداکثر اثر درمانی حاصل میشود و در عین حال آسیب به بافت سالم را به حداقل میرساند.
نور آبی
در برخی موارد، ممکن است به جای نور قرمز برای PDT از نور آبی استفاده شود. نور آبی طول موج کوتاه تری نسبت به نور قرمز دارد و قادر است تا عمق کمتری به پوست نفوذ کند. بنابراین، اغلب برای درمان بیماری های سطحی پوست یا برای فعال کردن حساس کننده های نوری که نرخ جذب بالاتری در طیف آبی دارند، استفاده می شود.
نور طبیعی خورشید
اگرچه کمتر رایج است، اما نور طبیعی خورشید نیز می تواند برای PDT استفاده شود. با این حال، این روش نیاز به نظارت و کنترل دقیق دارد تا اطمینان حاصل شود که بیمار مقدار صحیحی از نور خورشید را بدون قرار گرفتن در معرض بیش از حد دریافت می کند که می تواند عوارض جانبی ناخواسته ای ایجاد کند. علاوه بر این، PDT مبتنی بر نور خورشید برای همه بیماران، به ویژه آنهایی که پوست حساس دارند یا در مناطقی با نور خورشید محدود زندگی می کنند، مناسب نیست.
PDT آندوسکوپی
هنگامی که PDT روی اندام های داخلی مانند گلو، راه های هوایی یا ریه ها انجام می شود، از آندوسکوپ برای تابش نور به سلول های داخل بدن استفاده می شود. آندوسکوپ یک لوله نازک و قابل انعطاف است که یک منبع نور و یک دوربین به نوک آن متصل است. از طریق یک سوراخ طبیعی یا یک برش کوچک به بدن وارد می شود و سپس به ناحیه مورد نظر درمان مانور داده می شود. هنگامی که عامل حساس کننده نور توسط سلول های مورد نظر تجویز و جذب شد، منبع نور آندوسکوپ فعال می شود تا اثر درمانی را ایجاد کند.
در نتیجه، نوع نور مورد استفاده برای فتودینامیک تراپی بستگی به حساس کننده نور خاص تجویز شده و محل ناحیه درمان دارد.دستگاه های نور قرمز درمانیمعمولا برای درمان های PDT مبتنی بر پوست استفاده می شود، در حالی که نور آبی و نور طبیعی خورشید ممکن است در برخی موارد استفاده شود. برای درمان های داخلی PDT، از آندوسکوپ برای تابش نور به سلول های داخل بدن استفاده می شود.